Meester van de improvisatie

Op 29 januari, daags na de release van zijn nieuwe album All Melody, trad Nils Frahm op in poppodium Doornroosje te Nijmegen. Ruim twee jaar eerder stond hij daar ook, toen voor zijn album Solo. Frahm, de 35-jarige componist uit Berlijn, vergaarde in 2011 bekendheid met het uitbrengen van Felt, dat haar karakteristieke geluid ontleende aan het feit dat de snaren van zijn piano bedekt waren met vilt, om zo de buren tegemoet te komen. Talloze producties volgden, waaronder de melancholische soundtrack voor de film Victoria, die in een take werd opgenomen. Nu, vijf jaar later, begint Frahm aan de All Melody wereldtour, waar Nijmegen, tot mijn grote vreugde, deel van uitmaakt. De zaal staat vol met een geschakeerd gezelschap aan muziekliefhebbers. Studenten blijken de dominante doelgroep te zijn, maar ook zestigplussers ontbreken niet. Op het podium staan onder andere een keur aan synthesizers en een klassieke piano. Achter de coulissen blijkt nog een pijporgel te staan, dat niet meer op het podium past, beide in fysiek en muzikaal opzicht. Frahm betreedt het podium, gekleed in een simpele joggingbroek, gympen en zwart t-shirt. Zijn gladgeschoren hoofd bedekt door een pet van tweed.

Achter de coulissen blijkt nog een pijporgel te staan, dat niet meer op het podium past

Hij opent met het eerste nummer van zijn nieuwe plaat, The Whole Universe Wants to be Touched. De indringende vocals, waarvoor Frahm samenwerkte met Kieran Brunts Shards, worden vervangen door het kenmerkende geluid van het pijporgel. Meteen wordt het publiek meegetrokken in de melodieuze tracks die het album rijk is — het heet immers niet voor niets All Melody. Zijn nieuwe werken wisselt hij af met oudere werken, zijn grotere met zijn fijnere. Frahm zegt dat hij het moeilijk vind te kiezen tussen venues met stoelen of louter staanplaatsen “because the folks standing might feel awkward during smaller songs.” Begrijpelijk, want een nummer als Sunson kan net zo makkelijk gedraaid worden in een nachtclub. Dat Frahm van improviseren en experimenteren houdt wordt eens te meer duidelijk. Aan sommige — zelfs zijn recentste — werken wordt een nieuwe twist gegeven: “My album was released last Friday, but it’s already outdated,” om er vervolgens “you should still buy it” achteraan te grappen.

Dat Frahm van improviseren en experimenteren houdt wordt eens te meer duidelijk

Het anderhalf uur durende concert eindigt met een omvangrijke toegift die opent met een imposante, bombastische versie van Ode (Solo, 2015), die vloeiend overloopt in misschien wel zijn magnum opus Says (Spaces, 2013). Een sluierende catharsis maakt zich meester van de mensen in de zaal. Frahm sluit af met Toilet Brushes, het nummer waarin twee toiletborstels dienstdoen als mallets. De humor contrasteert hevig met de rest van zijn werk. Het mag een waardige afsluiter genoemd worden van een ruim twee uur durende extase.

Thomas Reindersma