Coronacrisis: steunmaatregelen of een extra portie studieschuld?

Op het moment van schrijven zitten we midden in de coronapandemie. Een crisis die ook Nederland hard getroffen heeft. Ineens kwamen we erachter welke invloed een overheid kan uitoefenen op de persoonlijke levens van haar onderdanen. Universiteiten, hogescholen en later ook basis- en middelbare scholen werden gesloten. Tentamens werden uitgesteld of op een alternatieve wijze afgenomen. Onderwijs werd niet meer in fysieke vorm aangeboden, maar enkel online. Voor evenementen en de horeca gold eveneens dat zij de deuren gesloten moesten houden. Mensen met een kantoorbaan moesten zoveel mogelijk thuiswerken en er werd verzocht om zoveel mogelijk binnen te blijven. Wanneer je toch de deur uit moest, diende je minimaal anderhalve meter afstand van elkaar te houden. Even bij elkaar op bezoek werd ook ten zeerste afgeraden. Stuk voor stuk zeer ingrijpende maatregelen die, bij het overtreden daarvan, konden worden vergezeld van een boete. Ook de eerste zaak in het strafrecht met betrekking tot corona was al snel een feit. De zogenaamde ‘coronahoester’ werd via het supersnelrecht tien weken gevangenisstraf opgelegd voor het opzettelijk in het gezicht hoesten van twee politieagenten. Een forse straf die vooral een afschrikwekkende werking moest hebben. De man was overigens helemaal niet besmet met het virus. Kortom: een zeer uitzonderlijke tijd met uitzonderlijke maatregelen die dan wel direct als indirect onze levens beïnvloeden.

De maatregelen zullen ook op de lange termijn gevolgen hebben. Het feit dat de horeca, kapperszaken, kledingwinkels etc. over een lange periode geen of minder omzet hebben gedraaid, betekent dat veel mensen geen inkomen hebben gehad en dat er veel ontslagen zullen vallen. Ook veel studenten hebben hiermee te maken, want zij zijn juist vaak diegenen die achter de bar, in de bediening of in een kledingwinkel staan. Dit is vaak ook nog eens op basis van een nulurencontract, wat betekent dat zij gedurende de coronacrisis vrijwel geen inkomen hebben gehad. Ondertussen lopen de maandelijkse vaste lasten wel gewoon door. Bij de werkgroepen van de Groninger Studentenbond kwamen er dan ook veel mailtjes binnen met allerlei juridische vragen met betrekking tot de coronapandemie. Veel studenten hebben een tijdelijk huurcontract, waaraan zij nog maanden vast zitten. Dit terwijl zij zonder baan en inkomen zitten en daarnaast helemaal geen behoefte hebben aan een kamer, omdat de universiteit toch gesloten is. Even weer thuis wonen zou stukken beter zijn. Veel internationale studenten hebben ook besloten om Nederland te verlaten. De vraag was dan ook steeds of er toch een manier is om het huurcontract tussentijds te kunnen opzeggen. Het antwoord op die vraag luidde telkens ‘nee’. Hoe erg de coronacrisis ook is, het is, in juridische zin, geen grond om de huurovereenkomst te kunnen opzeggen. Deze studenten smijten dus veel geld over de balk. 

Het is niet zo dat de overheid huurders helemaal in de steek heeft gelaten. Gedurende de crisis zijn er afspraken gemaakt met verhuurdersorganisaties om geen huisuitzettingen te doen. Dus wanneer men de huur niet meer kan betalen, hoeft men niet bang te zijn om op straat te belanden. Daarnaast zullen verhuurders huurders proactief wijzen op de mogelijkheden zoals het vragen van een uitkering bij het UWV. Het is maar de vraag of deze afspraken van enig nut zijn voor de eerdergenoemde groep studenten die juist van hun huurcontracten af willen. Daarnaast zijn er ook studenten die helemaal geen aanspraak maken op een uitkering, omdat zij bijvoorbeeld niet lang genoeg hebben gewerkt. Bovendien gelden deze afspraken alleen tijdens de coronacrisis, terwijl lang na deze crisis de gevolgen ook nog steeds merkbaar(der) zullen zijn. Economen zeggen dat het zeker is dat Nederland in een recessie zal verkeren als gevolg van de coronacrisis. Het vinden van een (bij)baan zal dus minder makkelijk gaan dan voorheen. Hoe gaat deze groep studenten de doorlopende kosten van hun huurcontract betalen? Velen van hen zullen noodgedwongen meer moeten gaan lenen bij DUO. De studieschuld zal hierdoor nog harder oplopen dan eerst. We kunnen het er echter met elkaar over eens zijn dat een studielening niet bedoeld is om een crisis mee te overbruggen.

De overheid heeft aangegeven steunmaatregelen te treffen voor ondernemingen en ZZP’ers. Omdat zij tijdelijk met minder werk en inkomen zaten, kunnen ze een uitkering aanvragen. Waarom is er geen soortgelijke regeling voor studenten? Onder hen bevinden zich juist grote aantallen horecapersoneel en winkelmedewerkers met nulurencontracten. Juist zij gaan tijdens de recessie een moeilijke tijd tegemoet, omdat er geen werk is en de studielasten en huur gewoon doorlopen. 

Studenten zijn onze toekomstige wetenschappers, artsen, economen, juristen en noem ze maar op. Zij leveren dus een enorme bijdrage aan het weer op gang brengen van onze economie en Nederland daarmee uit een recessie te krijgen. De overheid zou onze studenten niet in de steek moeten laten, hoe erg deze crisis ook is. De coronacrisis mag er niet toe leiden dat studenten straks met een (nog) hogere studieschuld opgezadeld zitten. Overheid, heb je studenten lief en verlies ze niet uit het oog!