Waarom je op Mars zou willen wonen
Op 30 mei 2020 stuurde SpaceX, het ruimtevaartbedrijf van Elon Musk, een bemande raket de ruimte in. Met ongeveer 27.000 kilometer per uur sjeesden NASA-astronauten Douglas Hurley en Bob Behnken door de dampkring richting hun eindbestemming, het International Space Station (ISS). Voor het eerst in de geschiedenis van de mensheid is het een commercieel bedrijf dat mensen naar de ruimte bracht. Een bijzondere gedachte, omdat er eigenlijk (nog) weinig commercieels te vinden is in de ruimtevaart. Ondanks dat we in de afgelopen 70 jaar veel gepresteerd hebben in de ruimte, staat de ruimtevaart nog steeds in de kinderschoenen. Daardoor zijn de kosten hoog en de opbrengsten in euro’s nihil. Daarbij leg ik de nadruk op euro’s, want de verdiensten van de ruimtevaart zijn op wetenschappelijk gebied natuurlijk van onschatbare waarde. Dat ruimtevaart veel geld kost, blijkt uit het feit dat Tesla en PayPal, beide ondernemingen van Musk, bijna failliet zijn gegaan ten gevolge van de financiering van diens ruimtevaartprogramma. “How do you make a small fortune in the rocket industry? You start with a large one”, aldus Musk.
Nu wordt er natuurlijk verschillend gedacht over Musk, maar persoonlijk ben ik het eens met zijn visie. De (commerciële) ruimtevaart draait niet om euro’s, maar om de toekomst en uiteindelijk het overleven van de mensheid. Musks ultieme goal is een interplanetaire beschaving. Een interplanetaire beschaving houdt in dat het voor mensen mogelijk is om te wonen op en te reizen naar verschillende planeten. De eerste grote stap is het bouwen van een basis op de maan en de planeet mars. Dit heeft allemaal een hoog sciencefiction-gehalte, maar als alles volgens plan gaat is het binnen nu en vijftig jaar de werkelijkheid. Als we dan nog vele jaren verder in de toekomst kijken is het plan om van een interplanetair, naar een interstellair en uiteindelijk intergalactische beschaving te groeien.
Je kunt je afvragen waar het allemaal goed voor is. Waarom zou je een basis op de maan willen bouwen? Waarom zou je op Mars willen wonen? Er is daar toch niets? Bovendien kost het miljarden euro’s en zijn de risico’s enorm. Er zijn op zijn minst twee belangrijke redenen waarom de uitbreiding van de mens naar andere planeten een zo belangrijk topic is. Het is in de eerste plaats de aard van het beestje. Sinds mensenheugenis heeft onze soort een sterke drang om uit te breiden of te veroveren (tot zelfdestructieve gevolgen aan toe). Kijk maar naar de geschiedenis, waarin tal van veldslagen hebben plaatsgevonden ter verovering van bepaalde gebieden. Deze gebieden hadden vaak belangrijke grondstoffen of waren strategisch van belang voor de bouw van nieuwe vestingen. Kijk ook naar ontdekkingsreizigers die met hun schepen de oceanen overstaken op zoek naar onontdekte delen van de wereld en andere beschavingen. Deze ontdekkingsdrang heeft onder meer geleid tot de vondst van het Amerikaanse continent, destijds genaamd ‘de nieuwe wereld’. Met de ruimtevaart doen wij in feite niets anders dan voorheen, al is het op een wat ruimere schaal. Onze nieuwe wereld is een andere planeet. Onze ontdekking van een andere beschaving is (hopelijk) de vondst van buitenaards leven. Daar waar onze voorouders met hun schepen de oceanen trotseerden, doen wij dat nu met onze raketten en satellieten in de ruimte.
Een tweede, misschien wat treurige, reden dat de mensheid op zoek is naar een tweede thuis is het feit dat de aarde ons niet voor eeuwig kan huisvesten. Door het steeds groter wordende aantal mensen dat gebruik maakt van de grondstoffen van de aarde, zullen deze steeds sneller uitputten. Het is overigens een arrogante gedachte om te stellen dat Moeder Natuur het gaat verliezen van de mensheid. Het is eerder andersom het geval. Wanneer de mensheid te veeleisend wordt, zal Moeder Natuur dit probleem zelf oplossen. Het aantal natuurrampen zal toenemen of de uitbraak van pandemieën zullen er voor zorgen dat de mensheid op grote schaal wordt uitgeroeid. Dan hebben we het nog niet eens gehad over externe factoren, zoals het inslaan van een mega-asteroïde, laat staan de capaciteit van de mensheid om zichzelf te vernietigen. Kortom: reden genoeg om op zoek te gaan naar een tweede thuishaven. Een andere optie is het beperken van de bevolkingsgroei hier op aarde. Vind daar echter maar eens een goede en tevens humane oplossing voor.
Zoals gezegd vindt de bouw van bases op de maan en Mars binnen nu en vijftig jaar plaats. We mogen van geluk spreken dat we in een tijd leven waarin dit allemaal mogelijk is. We staan aan de wieg van iets heel bijzonders. Tegelijkertijd is het natuurlijk balen dat we een interplanetaire beschaving in onze levens niet meer gaan meemaken of er moet iets worden uitgevonden waardoor we langer, al dan niet, eeuwig kunnen leven. Dat heeft echter een hoog sciencefiction-gehalte.