Weldaad in tijden van corona
“Darkness cannot drive out darkness; only light can do that. Hate cannot drive out hate; only love can do that.”
– Martin Luther King jr. in zijn speech ‘Loving your enemies’ (1957)
Eén van de meest bekende en meest geciteerde quotes van van de alom bekende burgerrechtenactivist, Martin Luther King jr. Vrij vertaald: haat doet haat vermenigvuldigen en voegt een nog diepere duisternis toe. Alleen licht kan de duisternis doen verdwijnen. Met andere woorden; geef tegenwicht aan negativiteit. Maar – om een andere grootheid te citeren – “Voetbal is simpel. Wat moeilijk is, is simpel voetballen”. De boodschap is simpel en begrijpelijk. Toch is in de praktijk het ‘oog om oog, tand om tand’-principe nog de standaard.
Verrassend genoeg lijkt de huidige coronacrisis ineens humaan gedrag in de mens los te maken. Juist nu de negatieve gevolgen zich opeenstapelen en juist nu de zorgen van veel mensen om hun gezondheid, hun baan en hun toekomst veel reëler zijn geworden dan ze de afgelopen decennia waren, blijkt men wél tegenwicht te kunnen geven in deze negatieve spiraal. Men applaudisseert voor onze zorgverleners, doet boodschappen voor de buren, verricht massaal gratis diensten voor de medemens en de fantastische initiatieven schieten als paddenstoelen de grond uit. Licht in de duisternis!
Als advocaat van de duivel vraag ik me echter meer dan eens af hoe oprecht deze spontane uitbarstingen van barmhartig gedrag nu daadwerkelijk zijn. Zijn het niet gewoon alternatieven om de verveling tegen te gaan? Een goed excuus om weer de deur uit te gaan? Of simpelweg onbewust gedrag dat is ontstaan als reactie op gedrag van anderen? Allemaal niets mis mee natuurlijk, maar verpak het dan niet als een daad uit compassie. Ik durf namelijk te beweren dat we niet allemaal ineens massaal filantropen zijn geworden. Als je dan toch in de media komt, zeg waar het op staat, dat zou verfrissend zijn.
Waar ik bij de gemiddelde Nederlander nog wel vertrouwen heb in de oprechtheid van zijn goede initiatieven, wekken alle bekende Nederlanders nu vooral scepsis en cynisme bij mij op. Bij hen is het in dit intermezzo in de mediawereld met name een kwestie van zoveel als mogelijk ‘in the picture’ blijven om zichzelf te promoten. Ali B. die eenzame ouderen opfleurt met een bloemenactie en honderd bekende Nederlanders die ‘corona de wereld uitzingen’. Ik wil het allemaal graag geloven, maar doe het niet. Ik zet in op eigenbelang. Zo ook de plaatselijke ondernemers die grote doneeracties op touw zetten die ten goede komen aan voedselbanken, verzorgingshuizen of ziekenhuizen. Graag, zolang er maar een groot artikel of item in de plaatselijke of landelijke media tegenover staat.
Nee, dan liever hulde voor de échte weldoeners die het vanuit hun intrinsieke welwillendheid doen. Geen (media)aandacht, wederdienst of eigenbelang, enkel een goed gevoel. Het licht dat de duisternis écht doet verdwijnen is namelijk geen kunstlicht.